Visie betreft agressie

Uitgangspunten functieprogramma agressie Archipel

Binnen Archipel vinden we een veilige woonomgeving voor cliënten en een veilige werkomgeving voor medewerkers héél belangrijk. Vanuit goed werkgeverschap en hulpverlener schap is het van belang om kaders vast te stellen over agressie en geweld. Archipel heeft huisregels opgesteld, die voor cliënten en bezoekers duidelijk (zichtbaar) zijn. Zie hiervoor de huisregels van Archipel.

Voor het signaleren en hanteren van agressie gelden bij Archipel de volgende uitgangspunten:

1. Emotie mag, agressie niet.

2. De cliënt is de belangrijkste belanghebbende maar zijn eigen regie van cliënten moet altijd in balans zijn met de veiligheid van onze collega’s en andere betrokkenen.

3. Wanneer er sprake is van agressie dan wordt er aandacht besteed aan de gevolgen hiervan voor de betrokken.

4. Iedere collega heeft een rol in het borgen van sociale veiligheid.

Onder agressie moet worden verstaan: voorvallen en situaties waarbij een medewerker psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen of zich anderszins onveilig voelt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van arbeid. Hierbij kan een onderscheid gemaakt worden in agressie door bewoners, bezoekers en collega’s.

Lees de uitgebreide uitwerking van wat binnen Archipel wordt verstaan onder agressie.

1. Emotie mag, agressie niet

Archipel wil dat medewerkers hun taken en werkzaamheden kunnen uitvoeren in veilige werkomgeving, daarom geldt als norm: “emotie mag, agressie niet!”. Agressie wordt niet geaccepteerd en leidt altijd tot het treffen van maatregelen. Binnen agressief gedrag kan er sprake zijn van verschillende vormen; emotioneel gedrag (groen), grensoverschrijdend gedrag (oranje) en onacceptabel gedrag (rood). Archipel ziet groen gedrag als emotie, oranje en rood gedrag als agressie. Emoties vangen we op, agressie volgen we ten allen tijden adequaat op en dient gestopt te worden. Wanneer er sprake is van emotie of agressie dan speelt zich dit af in de relatie tussen de cliënt/zijn netwerk en de medewerker.

In onderstaand overzicht zie je wat verstaan wordt onder deze bovenstaande gedragingen en hoe je het beste kan reageren hierop:

2. Iedere collega heeft een rol in het borgen van sociale veiligheid

Sociale veiligheid betekent dat mensen zich veilig voelen en ook echt veilig zijn in hun omgeving, zoals op het werk. Het gaat hierbij om zowel lichamelijke als mentale veiligheid in het contact met anderen.

Het realiseren van deze sociale veiligheid is in het geval van agressie en geweld een taak van ons allemaal. Elke medewerker heeft de verplichting om elkaar collegiaal bij te staan in dit soort gevallen. Deze verantwoordelijkheid is beschreven in bemoeirecht en bemoeiplicht. Dit zijn juridische termen die van belang zijn om te gebruiken in je handelen. Belangrijk daarin is dat we hierin eenduidig optreden en dat wij door gebruik van deze termen dezelfde taal spreken. Dit pas je toe in de oranje en de rode fase van het stoplichtmodel hierboven.

3. De cliënt is de belangrijkste belanghebbende maar zijn eigen regie van cliënten moet altijd in balans zijn met de veiligheid van onze collega’s en andere betrokkenen

Binnen Archipel verlenen we zorg en ondersteuning vanuit ons hart en steken we altijd een reikende hand uit naar de andere (cliënten en/ of bezoekers). We zij echter ook duidelijk en consequent wanneer er sprake is van grensoverschrijdend en of onacceptabel gedrag. Onze professionele inschatting is leidend voor ons handelen bij dit gedrag en iedere collega ontvangt ruggensteun vanuit de organisatie. 

Balans eigen regie en veiligheid
Het bewaken van de balans tussen eigen regie en verantwoordelijkheid voor veiligheid is belangrijk. Als de acute situatie waarbij sprake was van agressie is afgehandeld (zie beslisboom agressie cliënten en of beslisboom omgaan met agressie van bezoekers) dan kan een vervolg ingezet worden. Ook dit is gericht op het herstellen van de balans met de cliënt (of het netwerk) aan de ene kant en de leef- en werkomgeving binnen Archipel aan de andere kant. De vervolgacties wanneer het om agressie van een cliënt gaat worden opgenomen in een multidisciplinair plan van aanpak.

Indien er agressie vanuit bezoekers is worden vervolgacties vastgelegd na inzet van een casecoördinator. Het multidisciplinair team en/ of het ondersteuningsteam bepaalt welke acties worden ingezet. Hieronder zie je enkele voorbeelden van acties die kunnen worden ingezet:

Acties cliënten

• Behandelinterventies
• Check of zorg en dienstverleningsovereenkomst getekend aanwezig is. Als deze er niet is zorg dat deze alsnog verkregen wordt.
• Rechten en plichten benoemen
• Inzetten casecoördinator
• Melding/aangifte bij de politie
• Dossier opbouwen
• Externe consultatie aanvragen
• Mediation
• Beëindigen van de zorgrelatie
  
  

Acties bezoekers

• Rechten en plichten benoemen
• Inzetten casecoördinator
• Melding/aangifte bij de politie
• Dossier opbouwen
• Externe consultatie aanvragen
• Mediation
• Procedure ontzegging toegang

4. Wanneer er sprake is van agressie dan wordt er aandacht besteed aan de gevolgen hiervan voor de betrokkenen

Een incident heeft altijd gevolgen voor de betrokkenen, of dit nu is opgelost of geëscaleerd.

Deze gevolgen verdienen aandacht zowel voor de betrokken medewerker als voor de veroorzaker van de agressie. Ook vanuit het perspectief van goed werkgeverschap besteedt Archipel aandacht aan de veilige werkomgeving. Vervolgacties die vanuit dat perspectief op de balans kunnen worden gezet zijn:

• Collegiale opvang
• Incidentbespreking
• Acties vanuit de richtlijn ‘Opvang medewerkers na een ingrijpende of schokkende gebeurtenis’.

Borging

De uitgangspunten van deze visie zijn niet vrijblijvend. Dat houdt in dat elke medewerker handelt volgens bovenstaande uitgangspunten en de daarbij horende richtlijnen, in het bijzonder de beslisbomen agressie cliënt én bezoeker. Alle incidenten van dreiging en/of agressie welke worden veroorzaakt door cliënten of bezoekers worden door elke medewerker gemeld via het meldformulier MIC.

Daarnaast heeft elke medewerker de verplichting om elkaar collegiaal bij te staan bij dit soort gevallen. Archipel als werkgever borgt het beleid en de uitvoering ervan en faciliteert scholingen voor de medewerkers om deze zelfverzekerder en weerbaarder te maken.

Meer informatie

Artikel in FMT Gezondheidszorg: agressie vereist integrale aanpak